روابط سالم

مقدمه :

      «رابطه سالم» بين انسان ها داراي يك  وياچند فرمول مشخص نيست كه بتوان آن را به ديگران آموزش داد ويا براساس آن ها به نتيجه ي مورد دلخواه رسيد ،چون ممكن است مثلاًسوء تفاهمي پيش بيايدكه پیش بینی های قبلی را به هم بریزد ومسير ارتباط وبحث را عوض كند و باعث بروز مشكلاتي شود كه هرلحظه بر اختلافات ومشاجره بين فردي بيفزايد.اما باوجود  دردسترس نبودن يك فرمول مشخص رفتاري ، برخي از اصول ارتباطي وجود دارند كه بر اساس سخن بزرگان وتجارب تربيتي مي توانند اعجاز آفرين باشند وبه رفع اختلافات وتنش هاي بين فردي منتهی گردند.دراين جا به برخي از اصول مهم براي يك رابطه ی سالم اشاره مي شود :

۱-ايمان به خدا عامل اصلي بهبود روابط است :

    ايمان به خدا ،عامل تجلي بركت درزندگي است وباعث ارتقاء سطح روابط بين فردي مي گردد.كسي كه  جهان را داراي هدف می داند ،خود را مقيد به ارزش هاي اخلاقي می کند وبراي نزديك شدن به خداوند متعال، دركسب فضائل وارزش هاي اخلاقي برنامه ريزي وتلاش دارد ،اين فرد دراثر چنين نگرشي دراكثر مواقع و به هنگام بروز بحران درروابط  غالباًبا ديده ی اغماض به قضايا مي نگرد،زيرا درارتباطاتش با ديگران، گذشت را از جمله فضائل اخلاقي مي داند كه او را به خدا نزديك مي كند.او آنچه را براي خود مي پسندد براي ديگران نيز مي پسندد وبه همين دليل درتلاش است كه حقوق ديگران را رعايت كند، تا بلكه از طريق جلب رضايت اطرافيان ،رضايت وخشنودي خدا را به دست آورد .بنابراين مي توان گفت كه ايمان به خدا زندگي را ارزش واعتباري ويژه مي بخشد كه هرگز عامل ديگري نمي تواند جايگزين آن شود .  

۲-شناخت حقوق متقابل :

   هرانساني  حقي دارد كه بايد درارتباطات انساني اين حق رعايت گردد.پدر وفرزند ،زن وشوهر،معلم وشاگرد ،همسايه ها ،همكلاسي ها ،همشهري ها ،هم وطن ها،دولت ورعيت ودرمفهوم عام آن «انسان ها» همه برهم حق دارند وبايد در درجه نخست، حقوق  هم را بشناسند وتا اين شناخت انجام نشود ،نمي توان حقوق را رعايت كرد .

۳-سعي نكنيد درصدد قانع كردن حتمي وفوري  ديگران باشيد :

     گاهي رفع يك سوءتفاهم ممكن است مدتها به طول بينجامد .بنابراين سعي نكنيد دريك جلسه حتما ًحرف خود را بركرسي بنشانيد واين را هم بدانيد كه چه بسا حق با طرف مقابل است وشما بدون دليل مي خواهيد طرف مقابل راتسليم خواسته ها وعقايد خود كنيد .

۴-از مشاجره خودداري كنيد :

    يكي به دوكردن باديگران كاري غير اخلاقي است و بذر اختلاف را در روابط انساني مي كارد .بنابراين سعي كنيد هرگز مشاجره نكنيد واگر اين كارناخواسته پيش آمد ،آن را هنرمندانه قطع نماييد، هرچند حق به جانب  شما باشد . دريك مشاجره ،معمولاً عوض كردن بحث ،استفاده از طنز وبازگشت به نقاط تفاهم وقطع مشاجره براي مدتي كوتاه مي تواند طرفين را از بن بست بيرون بكشد .

حضرت امام رضا (ع)مي فرمايند :

اِیَّاکُمْ وَ مُشَاجَرَةَ النَّاسِ فَاِنَّهَا تُظْهِرُ الْغِرَّةَ وَ تُدْفِنُ الْعِزَّةَ

از مشاجره با مردم بپرهیزید زیرا مشاجره عیوب نهفته را آشکار می سازد و عزت را از بین می برد.    (مسند الامام الرضا علیه السلام / ج 1/ 274)

۵-خوب گوش كنيد وبه بهترين ها عمل كنيد :

  وقتی طرف مقابل مشغول صحبت است به صحبت های او گوش دهید و به پاسخ خودتان نیندیشید و شنونده خوبی باشید.با گوش جان صحبت های طرف مقابل را بشنوید. گاه افراد در گفته هایشان مطالبی را بیان می کنندکه تنها با گوش شنیده نمی شود و باید قلب خود را نیز برای حس کردن آن بکار بگیرند.
اگر نکته ای از گفته های طرف مقابل را متوجه نشده اید سؤال کنید علاقه مندی خود را به شنیدن مطلب نشان دهید و از او بخواهید تکرار کند. تبادل اطلاعات کنید. مطالعات نشان می دهد تبادل اطلاعات برای شروع ارتباط مفید می باشد. در بیان خود و اطلاعاتتان راحت ولی متوجه باشید که در آغاز طرف مقابل را با انبوهی از مطالب دچار سردرگمی نکنید.

   البته بايد دقت داشت كه گوش دادن به سخنان ديگران، با تأثير پذيرفتن از آنان متفاوت است .دريك رابطه ي سالم بايد حرف ديگران راشنيد وفقط به بهترين هاي آن  عمل كرد .گوش دادن به ديگران نبايد ما را گمراه كند چون هرسخني زيبنده ي الگوشدن براي مانيست .بلكه تنها بايد به بهترين عا عمل كرد وگاهي هم لازم است ارتباط با ديگران  به كلي قطع گردد.

۶-گاهي قطع ارتباط باديگران مايه ي نجات ماست :

      دراصول ارتباط خردمندانه بايد اين نكته ظريف را درنظرداشت كه هميشه نبايد دربرابر خواسته هاي ديگران ،نظر مساعدي داشت وگاهي گفتن قاطعانه يك «نه »باعث نجات ماست .اگر كسي بي بند وبار بود ،اين رابدانيم كه اگر ازاو جدا نشويم ،بدون ترديد درآينده نزديك همانند او خواهيم شد وهرگز نبايد به بهانه ي نجات دادنش،خودمان را دام هلاكت بيندازيم ،نجات دادن ديگران از گمراهي هم اصولي دارد كه كوتاه وقطعي است واگر تأثير گذار نباشد بايد به فكر نجات خود از مهلكه باشيم .چون حضرت امام محمد باقر(ع)مي فرمايند :«کسی که با نااهل همراه شود سالم نمی ماند. »

۷-درهنگام اختلافات حرف آخر را اول نزنيد:

    به هنگام اختلاف ودرگيري هرچيزي كه از دوست و رفيق وياهمسر خود مي دانيد برزبان نياوريد وبه اصطلاح درفكر اين باشيد كه فردايي هم دركاراست وبايد راه دوستي را باز گذاشت وشرمندگي هاي فردا را براي خود به ارمغان نياوريم .و دراين گونه مواقع نبايد همه ي پل هاي پشت سرخود را خراب كنيم.

۸-روابط دختر وپسر بايد درمحدوده عقل وشرع باشد:

    ميل جنسي درهرانساني وجود دارد واین میل غریزی هم لطف و عنايت خدا درحق انسان هاست كه مي تواند به استحكام بنيان خانواده،فراهم شدن بستر تربيت صحيح فرزندان وتداوم نسل ها منجر شود .دختران وپسران بايد در روابط قبل از ازدواج حريم عفت را رعايت كنند واين را بدانند زيان هرگونه بي عفتي ،دراين جهان وجهان پس از مرگ گريبانگير خود انسان خواهد شد .روابط بين دختر وپسر بايد به گونه اي باشد كه به شناخت صحيح از شريك زندگي انسان منتهي شود ونبايد توأم با هرج ومرج وبي عفتي باشد ،چون ارتكاب چنين اعمالي سلامت خانواده واجتماع را از بين خواهد برد وباعث پيدايش اختلافات درزندگي مشترك با همسرآينده خواهد شد وعامل بسياري از طلاق ها و قانع نشدن زن وشوهر از همديگر درطول زندگي مشترك همين ارتباطات لجام گسيخته قبل از ازدواج است .دختران بايد اين را نكته را بدانند تا زماني كه حريم عفت خود را حفظ كرده اند، پيش ديگران عزيز ومحترم هستند واگر راه ابتذال را درپيش بگيرند ،حتي براي پسران فاسد وتبهکار نيز ارج وقربي نخواهند داشت كه آنان را به عنوان همسر آينده برگزينند. دختر عفيف وباحجاب، چون گوهري درصدف است وطرفدار بيشتري دارد ودختر بي عفت ،شايسته ي قرار گرفتن درحريم مقدس خانواده نيست .پسران بدكاروبی عفت نيز پيش همگان منفورند و يقيناًزندگي خوبي درانتظار آنان نيست وهرگز كسي جز دختران بدكاره نصيب آنان نخواهد شد.پس عفت عمومي  وازدواج ،راه چاره ي اميال جنسي است كه خداوند رحمان پيش روي انسان قرار داده است وانتخاب راهي غير از آن، گمراهي وتباهي است .

۹-زن و شوهر بايد روابط دوستانه اي داشته باشند :

    زن وشوهر نبايد فقط معشوقه هم باشند ،بلكه بايد با ابراز احساسات وبيان متقابل براي هم دوست صميمي باشند وبتوانند درمورد هرموضوعي آزادانه حرف بزنند.اگر رابطه ي  آن ها فقط درحد ارضاء جنسي ورابطه اي عاشقانه باشد وبه دوستي عميق بدل نشود، ممكن است باكمترين بحراني زندگي آنان درهم بريزد .اگر رابطه ي زناشويي به دوستي تبديل شود ،خيلي از اختلافات ،قابل تحمل خواهد شد وبه راحتي بسياري از مسائل اختلاف برانگيز ،مهار مي شود.  

۱۰-درارتباطات انساني مواظب باشيد به حريم گناه وارد نشويد :

     هر رابطه اي كه باعث شود انسان به گناه آلوده شود وفطرت پاك خود را از دست بدهد،به منزله ي امضا كردن بي عفتي وگمراهي انسان است .گناه وپليدي با فطرت انسان سازگار نيست .شركت درمجالس غيبت وتهمت ،جلسات لهو ولعب و مراسمي از اين دست ،روح پاك انسان را آزار مي دهد ودرحكم اسير شدن  در دام شيطان وهواي نفس است و كسي كه انيس شيطان شد ،راهش به بيراهه مي افتد :

              كسي كه جُغد را راهنماي خود سازد ،او را به خرابه رهنمون شود

      پس انسان نبايد به حريم گناه ونافرماني خدا وارد شود و باید درحد توان خویش از كساني كه او را به گناه وادار وتشويق مي كنند بيزاري بجويد ، تا در زير چتر حمايت الهي قرار گيرد وآينده خوبي را براي خود رقم بزند وهرچند اين پرهیزکاری ها ،سخت وطاقت فرساست اما شدني وپيمودني  است وبا برنامه ريزي مستمر ومنظم به هرچيزي كه بخواهيم مي توانيم برسيم .

نتيجه:

      روابط انساني تحت تأثير عوامل متعددي است ونمي توان باقاطعيت تمام يك فرمول براي روابط انساني مطرح كرد ،بلكه بايد شرائط ومقتضيات و عوامل متعددي براي آن درنظر گرفت.اصول اخلاقي ريشه درفطرت آدمي دارند .انسان با ايمان به خالق كل ،مي تواند متخلق به اخلاق متعالي واصول رفتاري صحيح گردد ودرپرتو آن به سعادت وخوشبختي دست يابد. گذشته از آن ،يك سري از راهكارهاي جزيي برگرفته از اصول اخلاقي نيز براي اصلاح وبهبود روابط مطرح شده اند كه عمل به آن مي تواند به مشاجرات واختلافات بين روابط انساني كمك قابل ملاحظه اي بكند .

منابع :

 ۱-مقاله آقاي علي غلاميان ،روابط عمومي درقرن۲۱،http://ravabetmodern.blogfa.com/

۲-مقاله آقاي ابوالفضل  قوچاني، اصول روابط وروش هاي زندگي موفق، http://4zoj.blogfa.com/

۳-مقاله آقاي حسن زارع ،عوامل مؤثر درايجاد روابط سالم ،http://farmhand.parsiblog.com/1410115.htm

۴-مقاله آقاي فریدون رمضانی- عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور ،روابط سالم انساني چگونه شكل مي گيرد ؟روزنامه خراسان ،2009-04-20 -http://www.vista.ir/?view=context&id=366808